วันพฤหัสบดีที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2554

โวหารสำหรับวรรณคดี

แบ่งเป็น 5 ประเภท  คือ
 ๑.   อุปมาโวหาร  คือ  การใช้ข้อความเปรียบเทียบให้เห็นภาพพจน์โดยใช้คำ  เช่น  ดัง    เหมือน  เช่น  ดุจ  คล้าย  เป็นต้น
ตัวอย่าง                                
                “ ปางพี่มาดสมานสุมาลย์สมร
               ดังหมายดวงหมายเดือนดารากร
               อันลอยพื้นอำพรพะโยมพราย
                                ( เพลงยาว  โด เจ้าฟ้าธรรมาธิเบศร์ )

๒.   บรรยายโวหาร  คือ การอธิบายเหตุการณ์ตามลำดับอย่างชัดเจน

       ตัวอย่าง  …การบรรยายเกาะแก้วพิสดารในเรื่องพระอภัยมณี

                        “ อันเกาะแก้วพิสดารสถานนี้            โภชนาสาลีก็มีถม
                แต่คราวหลัวครั้งสมุทรโคดม                   มาสร้างสมสิกขาสมาทาน
                เธอทำไร่ไว้ที่ริมภูเขาหลวง                       ครั้นแตกรวงออกมาเล่าเป็นข้าวสาร
                ได้สืบพืชยืดอยู่แต่บูราณ                            คิดอ่านเอาเดียวมาเหลียวไป
         ( สุนทรภู่ ) 

๓.   พรรณนาโวหาร  คือ การให้รายละเอียดอย่างลึกซึ้งให้เห็นภาพ

ตัวอย่าง
             “ ชั่วเหยี่ยวกระหยับปีกกลางเปลวแดด     ร้อนที่แผดก็ผ่อนเพลาพระเวหา
             พอใบไหวพลิกริกริกมา                             ก็รู้ว่าวันนี้มีลมวก
            เพียงกระเพื่อมเลื่อมรับวับวับไหว              ก็รู้ว่าน้ำใสใช่กระจก
            เพียงแววตาคู่นั้นหวั่นสะทก                      ก็รู้ว่าในอกมีหัวใจ

                                            ( เพียงความเคลื่อนไหว  ของ เนาวรัตน์  พงศ์ไพบูลย์ )

        .   เทศนาโวหาร  คือ  การชี้แจงสั่งสอนประกอบด้วยเหตุผลสัจธรรมเพื่อโน้มน้าวใจผู้อ่าน ผู้ฟัง
ตัวอย่าง   …โยคีสอนสุดสาครในเรื่องพระอภัยมณี

                “ บัดเดี๋ยวดังหง่างเหง่งวังเวงแว่ว              สะดุ้งแล้วเหลียวแลชะแง้หา
        เห็นโยคีขี่รุ้งพุ่งออกมา                                      ประคองพาขึ้นไปจนบนบรรพต
        แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์                                มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด
        อันเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด                             ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน
       ( สุนทรภู่ )

        ๕.   สาธกโวหาร  คือ  การยกตัวอย่างประกอบ  หรือกล่าวอ้างอิงในข้อความที่ผู้เขียนรจนา
 อาจเป็นการกล่าวพาดพิงก็ได้  ด้วยคำที่ยกมาเป็นหลักธรรม  ภาษิต  คำพังเพย หรือตำนาน  นิทาน เป็นต้น

        ตัวอย่าง  …โยคีเทศนาทหารทัพลังกาและเมืองผลึกในเรื่องพระอภัยมณี

                “ คือรูปรสกลิ่นเสียงไม่เที่ยงแท้                ย่อมเฒ่าแก่เกิดโรคโศกสงสาร
        ความตายหนึ่งพึงเห็นเป็นประธาน                   หวังนิพพานพ้นทุกข์สุขสบาย
                                                                                ( สุนทรภู่ )

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น